maandag 07 december 2020

SHARE Meets Biodiversiteit toont bijzondere initiatieven

SHARE Meets stond dit keer in het teken van biodiversiteit en vooral van bomen. Velen zetten zich in voor het beschermen en vergroten van biodiversiteit. Dat komt omdat dit veelomvattend en enorm belangrijk is voor het leven op aarde. Dit keer dus een “proeverij met bijzondere voorbeelden op dit terrein waaruit het nemen van verantwoordelijkheid blijkt,” zoals gespreksleider Alex Tuinstra dat omschreef. Hij loodste de deelnemers vakkundig door het stevige programma heen. In het dagelijks leven is Alex Tuinstra programmamanager Energietransitie bij de gemeente Haarlemmermeer. De online bijeenkomst voor ondernemers startte met beelden uit een film over biodiversiteit van de Britse bioloog David Attenborough. Hierdoor zat de sfeer er vanaf het begin goed in.

Bomen weggeven
Als eerste vertelden Hanneke van Ormondt (Urgenda) en de bevlogen Franke van der Laan (Stichting MEERGroen) over het “Haarlemmermeerse boomweggeefmodel”. Ooit begonnen in Haarlemmermeer en nu nationaal, verzamelen zo’n 1600 vrijwilligers het teveel aan jonge bomen en struiken in natuurgebieden en stadsparken. Onder toezicht van de boswachter of terreinbeheerder krijgen deze jonge zaailingen een plek waar ze kunnen groeien. Op het platteland, in achtertuinen, op bedrijventerreinen en in gemeentebermen bijvoorbeeld. Het gaat om minimaal 1 miljoen jonge bomen met het grote voordeel dat ze al massa hebben. “En dat hoeft niks te kosten,” zegt Franke van der Laan. 

Hanneke van Ormondt legt uit dat door deze aanpak elk bedrijventerrein op een heel goedkope manier door vrijwilligers met een lokale boswachter kan worden vergroend. Franke van der Laan noemt als positief effect dat je gaat ontdekken hoe lekker het is om in de natuur te werken. “Ook al is het maar vijf graden, je hebt het nooit koud.” Wie meer wil weten over zijn aanpak verwijst Franke van der Laan naar zijn boek Code Rood met een analyse van het klimaatprobleem en de oplossingen. Wil je meehelpen als vrijwilliger? Aanmelden kan op MeerBomen.Nu.

8 soorten
Een ander initiatief dat grote aantallen bomen moet opleveren is Life Terra. Om zoveel mogelijk diversiteit te krijgen, planten zij minimaal 8 soorten bomen in heel Europa. Daarbij kijken de initiatiefnemers naar de toekomst: hoe gaat het klimaat er over 30 tot 50 jaar uitzien. “Het gaat om bomen die het dan ook nog goed doen en met minder water toe kunnen. De lokale inbedding met boeren, imkers en natuurorganisaties is daarbij van groot belang. Vandaar dat het initiatief van Franke en Hanneke enorm aanspreekt, onze best practices kunnen we in andere projecten gebruiken,” zegt Sven Kallen over het grootste Life-klimaatproject dat ooit door de EU is goedgekeurd. Doelstelling van dit herbebossingsproject is binnen vijf jaar 500 miljoen bomen te planten. Er is een investering van 12,8 miljoen euro mee gemoeid. Aan Life Terra zijn zestien organisaties uit acht landen verbonden. De bomen worden zoveel mogelijk geplant op braakliggende terreinen in de steden, in gebieden waar door bosbranden veel bomen verloren zijn gegaan en op andere plaatsen waar het milieu is aangetast.

Meer groen
Hoe meer mensen bij elkaar wonen, hoe meer behoefte er is aan groen. Wethouder Mariëtte Sedee (Ruimtelijke Ordening en grootschalig groen) laat er geen twijfel over bestaan. “Groen is goed. We hebben in Haarlemmermeer een enorme VINEX-opgave gerealiseerd en we gaan nog 20.000 woningen bouwen. Dat betekent dat er meer groen moet komen. Dit college en de gemeenteraad vinden groen heel belangrijk, kijk ook maar naar onze inzet om bijvoorbeeld de Houtrakpolder te behouden.” 

Als de wethouder een nota krijgt, zoekt ze eerst hoe vaak het woord “groen” erin voorkomt. “En dat is steeds vaker het geval! Het kan dus wel degelijk, er is echt een verschil tussen een aantal jaren geleden en nu.” Ook deed Mariëtte Sedee een oproep om meer te tuinieren. “Het is goed voor je brein, je lijf en voor de biodiversiteit.” Ze raadt iedereen met een tuin aan, die groen te houden of groen te maken. “Elke tegel die eruit gaat, is er weer een.” Voor een grotere biodiversiteit, roept ze op bij de dagelijkse schoonmaakwerkzaamheden voor milieuvriendelijke middelen te kiezen. En niet meteen voor schadelijke producten zoals chloor.

Vleermuizensoorten
Er is veel nieuws over biodiversiteit. Want ook de nieuwe gemeentelijke polderecoloog Moniek van Leeuwen, die de met pensioen gaande Henk Nijenhuis is opgevolgd, ziet een grote mate van diversiteit in Haarlemmermeer. “Ondanks dat een deel van de gemeente is verstedelijkt. En ja, ook in bijvoorbeeld Nieuw-Vennep, Badhoevedorp en Hoofddorp. Zo kent Badhoevedorp een aantal vleermuizensoorten en staan er in Hoofddorp orchideeën naast het Cultuurgebouw en de parkeergarage in het centrum. Het is een gezamenlijke klus van inwoners, ondernemers en gemeente.”

Hyde Park
Biodiversiteit is een vast onderdeel van integrale gebiedsontwikkeling vindt Martijn van Gelderen (BPD). “Dat hoort er als vast onderdeel bij.” Op de vraag van Alex Tuinstra of aan de ontwerpkant al aan beïnvloeding kan worden gedaan om het gebruik van steen te beperken, zowel voor de openbare ruimte als voor woningen, gebeurt dat ook. Martijn van Gelderen: “Bij de grondgebonden woningen geven we adviezen over de inrichting van de tuin, ook richten we al tuinen in voor de oplevering. In meer stedelijke omgevingen met vooral gedeelde tuinen, zoals bij Hyde Park, krijgt een architect de ruimte om zich wat betreft biodiversiteit uit te leven en er een heel mooi gebied van te maken. 

Martijn van Gelderen vindt het opvallend dat Nederland negatief tegenover landbouw staat, maar wij internationaal gezien vaak als voorbeeld worden genoemd. “Nederland is het ultieme voorbeeld van hoe je op zo’n kleine ruimte toch alles zo goed voor elkaar hebt en zoveel mensen hier kunnen wonen, werken en recreëren. En dat de biodiversiteit ook nog zo’n hoog niveau heeft. Ik ben er trots op dat dit is gelukt met al die meningen en visies.” 

25 lokale initiatieven
De laatste spreker was Mariken Straat. Projectleider Biodiversiteit bij NMCX Centrum voor Duurzaamheid waar ze ook de vrijwilligers pools voor GreenBASE (bloemrijke akkerranden bij boeren in Haarlemmermeer) organiseert. Ze is sinds 2013 projectleider van Kunstfort Projects: Bee Heroes. “Je moet het samen doen, inwoners, ondernemers, kortom iedereen. Dat blijkt ook uit het woord diversiteit dat in biodiversiteit zit. De essentie is het collectief, het samen optrekken, dat is heel belangrijk. Bermen, akkerranden, sloten en erven bieden volop kansen voor nuttige natuur.” Deze vier vormen GreenBASE: de basis voor meer kleur in agrarisch Haarlemmermeer. Mariken Straat: “Per bedrijf wordt er een plan gemaakt met de focus op erfbeplanting, nestkasten en akkerranden. Met dit project wordt gewerkt aan een natuurinclusieve landbouw.”

Ook gaf ze een primeur weg. Vanuit Platform Groen Haarlemmermeer en Heel Haarlemmermeer Waterproof dat bestaat uit ongeveer 25 lokale initiatieven om met elkaar samen te werken, worden in 2021 zo’n veertig collectieve geveltuinen en stukjes groen ingericht. Na de jaarwisseling gaat bij een bewoner uit Overbos de eerste steen eruit. Allemaal voor een grotere biodiversiteit.

Presentaties
De volledige SHARE Meets Biodiversiteit met presentaties van alle sprekers kan worden bekeken op YouTube.

SHARE Meets gaat volgend jaar verder: op woensdag 24 maart 2021 gaat over Smart Cities.

Terug