Soms zijn er bijeenkomsten van SHARE Meets waarin alles perfect samenkomt. Het onderwerp wordt helder toegelicht, de locatie is ideaal, de gasten en hun presentaties zijn boeiend, en het programma biedt verhelderende discussies. De SHARE Meets-bijeenkomst over Olifantsgras Miscanthus Gigantheus bij Hoeve Voorzorg in Zwanenburg was zo'n evenement met een gouden rand.

 

Zelfs de storm Poly kon er op 5 juli niets aan veranderen. Ondanks dat de storm enkele uren voor aanvang nog beukte op de muren van Hoeve Voorzorg, zat de zaal helemaal vol. Olifantsgras Miscanthus Gigantheus is een uniek vezelgewas dat 4x zoveel CO2 absorbeert dan een hectare loofbos omdat de plant jaarlijks na het oogsten terug groeit. De oeroude grassoort groeit als kool tot 3.5 meter hoog, zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest en is een soort kruising tussen riet en bamboe. Miscanthus heeft meer dan eens jubelende kwalificaties als milieuvriendelijk veelzijdig supergewas meegekregen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat Miscanthus veel unieke toepassingsmogelijkheden kent en een oplossing biedt voor diverse vraagstukken zoals het weren van ganzen bij aanvliegroutes, het absorberen van fijnstof en CO2 en het dempen van geluid. Ook biedt het een duurzaam en marktconform biobased alternatief voor gangbare op fossiel gebaseerde grondstoffen. 

 

Sinds 2010 werkt de Miscanthus Groep Haarlemmermeer met dit gewas en ze blijven pionieren en de toepassingen verder ontwikkelen. Miscanthus biedt agrarische ondernemers diverse innovatieve toepassingen die bijdragen aan een duurzame landbouwsector. Tijdens SHARE Meets werden enkele van deze toepassingen belicht en werd er gekeken naar mogelijkheden voor toekomstbestendige landbouw. De bijeenkomst begon met een welkom door moderator Margo Spek en wethouder Marja Ruigrok over de unieke meerwaarde van het pionieren in de Haarlemmermeer polder met Olifantsgras Miscanthus Gigantheus. 

 

Reinier van Elderen, eigenaar van Hoeve Voorzorg aan de IJweg in Zwanenburg, vertelde over de bijzondere geschiedenis van boeren in Haarlemmermeer en kansen voor de toekomst. Hoeve Voorzorg bevindt zich op bijna 5 meter onder de zeespiegel en heeft een nauwe band met de geschiedenis van de polder. Het agrarisch bedrijf werd opgericht in 1853, een jaar na de drooglegging van het Haarlemmermeer. De naam 'Voorzorg' werd gekozen vanwege de vooruitziende blik en het strategische belang van het vestigen van een boerderij op deze vruchtbare gronden.

 

Gert Jan Petrie en Hein van Elderen, oprichters van de Miscanthusgroep Haarlemmermeer, pionieren al jaren met de teelt van Miscanthus. Ze begonnen op eigen grond en breidden hun activiteiten uit in samenwerking met SADC. In 2014 ontvingen ze daarvoor de SHARE Award. Nu maken ze deel uit van het Europese onderzoeksproject GRACE-BBI, waarin kennis en krachten worden gebundeld met 22 Europese partners. De Miscanthusgroep teelt niet alleen Miscanthus, maar ook andere gewassen zoals vlas, vezelhennep en koolzaad als mogelijke grondstoffen voor een biobased economy. Gert Jan Petrie en Hein van Elderen deelden hun ervaringen en spraken over de kansen van een biobased businessmodel.

 

Miscanthus olifantsgras biedt diverse innovatieve toepassingen. Het kan worden gebruikt als hernieuwbare biomassa voor energieopwekking in de vorm van pellets of briketten. Daarnaast kan Miscanthus dienen als veevoer. Het kan ook fungeren als bodemverbeteraar door middel van zijn diepe wortelstelsel, dat helpt bij bodemverrijking en erosiepreventie. Bovendien kan Miscanthus CO2 uit de atmosfeer opnemen en opslaan, waardoor het bijdraagt aan de bestrijding van klimaatverandering. Het klimaat, de bodemstructuur en waterhuishouding zijn op veel plekken in Nederland gunstig voor olifantsgras.

 

Tijdens de bijeenkomst presenteerden partners van de Miscanthusgroep in deelsessies de innovatieve toepassingen. Een aantal van deze sessies omvatte:

• Biobased beton: Jaap Schotanus, CEO van Bio Bound, sprak over het gebruik van Miscanthus in beton. Dit maakt het beton lichter en biedt voordelen voor funderingen, transport en plaatsing. Gemeente Haarlemmermeer heeft jaren geleden al biobased bankjes in de openbare ruimte geplaatst die daarin perfect passen. 

• Biobased composieten: Arjan Koppier van Natural Fiber Composites BV Bioplastic vertelde over de meerwaarde van biocomposieten en presenteerde onder meer een waterretentie cassette voor platte daken, gemaakt van biologisch en composteerbaar granulaat met Miscanthus. Deze cassette houdt overtollig regenwater vast en voert het gecontroleerd af, waardoor de riolering niet overbelast raakt. Het gebufferde water heeft ook een positief effect op het binnenklimaat in gebouwen.

• 3D-printen met Miscanthus: Bij 3D Makers Zone in Haarlem wordt 3D-printen met biobased materialen getest, waaronder Miscanthus. Peter van den Bosch van 3D Makers Zone presenteerde enkele 3D-geprinte voorbeelden zoals bekleding voor stoelen en verpakkingsmateriaal.

• Miscanthus in de papierindustrie en Miscanthus isolatiemateriaal met mycelium: Gert-Jan de Jong- ELGRA en Maarten Markus, manager duurzaamheid AM Gebiedsontwikkeling, bespraken het gebruik van Miscanthusvezels als vervanging voor houtpulp in de papierindustrie, met als doel de CO2-uitstoot te verminderen. Recent heeft het consortium de subsidie Circulaire Ketenprojecten van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat toegekend gekregen. Kansrijk en in opkomst is het duurzaam isolatiemateriaal van Miscanthus en mycelium. Dit materiaal is niet alleen isolerend, maar ook geluidsabsorberend, brandwerend en biedt gezondheidsvoordelen.

 

SHARE Meets Olifantsgras Miscanthus Gigantheus was een groot succes en werd vlot aan elkaar gepraat door Margo Spek van gemeente Haarlemmermeer. Het was een inspirerende bijeenkomst waarbij ondernemers en experts samenkwamen om de mogelijkheden van Miscanthus toe te lichten en te streven naar een duurzamere toekomst in de landbouw- en bouwsector.